[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Katarzyna Gumola, Anna Maszorek-Szymala(Uniwersytet Łódzki)Propozycje zajęć profilaktycznych kształcącychcodzienne zachowania prozdrowotne młodzieżyWprowadzenieSzkoła jako instytucja oświatowo-wychowawcza za główny cel sta-wia dydaktykę. Niezależnie od przyjętych w danym społeczeństwie pro-gramów i koncepcji oświatowych, wychowanie dzieci i młodzieży byłorównież ważnym celem pracy szkoły. Wyrównywanie szans rozwojo-wych dzieci i młodzieży z rodzin ubogich oraz zaniedbywanych społecz-nie poprzez uczestnictwo w klubach i świetlicach, pomoc w dożywianiudzieci w szkole, w wyposażeniu w pomoce dydaktyczne, uzupełnianiebraków odzieży – to tylko niektóre przykłady czynników leżących w sfe-rze zainteresowania szkoły1.Ustawiczne działania skierowane na poprawę sytuacji dzieci i mło-dzieży nie zawsze przynoszą oczekiwane efekty.W środowisku szkolnym temat bezpieczeństwa dzieci i młodzieży staje się corazbardziej naglący i wymaga poszukiwania drogi zabezpieczenia przyjaznych warunkówdo nauki, wychowania i rozwoju młodych ludzi. W szkole młody człowiek zdobywa nietylko wiedzę, ale również doświadczenie w budowaniu relacji koleżeńskich oraz szerokomówiąc, międzyludzkich i w godzeniu własnych oczekiwań z oczekiwaniem grupy2.Młody człowiek poznaje zasady obowiązujące w szkole, uczy się na-wiązywać kontakty, zdobywa wiedzę o sobie i świecie. Szkoła jest takżemiejscem, gdzie spotykają się osoby pochodzące z różnych środowisk D. Wolska-Prylińska,Profesje społeczne – kontekst instytucjonalny stosowaniamediacji/podejść mediacyjnych,[w:] E. Marynowicz-Hetkaet al.,Kultura praktyki przed-stawicieli profesji społecznych – podejścia mediacyjne w działaniu społecznym,Wyd.Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014, s. 33.2 A. Rekas,Przemoc w szkole i w rodzinie – zastosowanie mediacji. Potencjał i re-alia,[w:] E. Marynowicz-Hetkaet al.,Kultura praktyki…,s. 262.1324Katarzyna Gumola, Anna Maszorek-Szymalaspołecznych, rodzinnych. Tak więc przygotowanie młodego człowiekado pełnego uczestnictwa w życiu społecznym staje się obok naucza-nia równoważnym zadaniem szkoły. Kontakty z grupą rówieśniczą,codzienne sytuacje ucznia w szkole, sukcesy lub ich brak, wsparciei zrozumienie – w znacznej mierze decydują o tym, jaką przyjmie onpostawę wobec pojawiającego się konfliktu3.Narastające zjawiska przemocy, uzależnienia i działania zagrażają-ce zdrowiu młodzieży skłaniają dorosłych do szczególnej troski i zwró-cenia uwagi na działania profilaktyczne. Na wychowawców i nauczycielinakładają wręcz obowiązek podejmowania inicjatyw przeciwdziałają-cych agresji i niedostosowaniu społecznemu młodzieży. Dlatego ważnejest współuczestniczenie/współprowadzenie zajęć warsztatowych dzie-ci i młodzieży. Nabywane doświadczenie pozwoli na wyrobienie nawy-ków dbałości o zdrowie swoje i bliskich. Jeżeli dodatkowo stworzonezostaną warunki do współpracy rodziców ze szkołą, to problemy wy-chowawcze pozostaną na marginesie życia społeczeństwa.KONSPEKTY ZAJĘĆ PROFILAKTYCZNYCHDLA UCZNIÓW W WIEKU 12–18 LATTemat zajęć 1.Szkodliwość wyrobów tytoniowychUczestnicy: 25 osóbZadania(cele szczegółowe):−przekazanie oraz powiększenie wiedzy uczniów na te-mat szkodliwości palenia papierosów;−zachęcenie do dalszego przekazywania wiedzy przezuczniów;−zniechęcenie do rozpoczęcia palenia papierosów lubkontynuacji paleniaPomoce:prezentacja multimedial-na (należy przygotować),filmy antytytoniowe,rysunek szkodliwościpalenia, kreda, tablica,kserokopie materiałówCzas trwania zajęć:45–90 minutOczekiwane efekty– uczeń:−zna szkodliwość palenia papierosów;−potrafi przekazać swoją wiedzę innym;−zniechęci się do spróbowania lub zaprzestanie palenia albo skłoni się do przemyśle-nia dotyczącego zaprzestania paleniaOpis przebiegu zajęć:Część wstępna:1. Przywitaj grupę.2. Rozdaj anonimowe ankiety uczniom (załącznik 1).3 Ibidem.Propozycje zajęć profilaktycznych kształcących codzienne zachowania…325Część właściwa:3. Sprawdź wiedzę uczniów na temat wyrobów tytoniowych podczas dyskusji.4. Skomentuj ilustracje dotyczące szkodliwości palenia (załączniki 2, 3) oraz poprośuczniów o odniesienie się do podanych zagadnień.5. Odtwórz prezentację multimedialną o szkodliwości wyrobów tytoniowych.6. Zainspiruj grupę do dyskusji na temat asertywności:−Zadaj pytania: komu (wiek, płeć, rola społeczna, stopień zależności), w jakichsytuacjach (grupa, kontakt indywidualny, nowa sytuacja) najtrudniej jest odmówići dlaczego?Prowadzący podsumowuje dyskusję, wymieniając osoby, sytuacje, przyczyny i trud-ności w odmawianiu oraz zwraca uwagę na cechy asertywnego zachowania.−Zadaj pytanie, czy można uniknąć biernego oraz czynnego palenia tytoniu?W wyniku dyskusji prawdopodobnie wyodrębnią się dwa stanowiska: osób optują-cych za możliwością uchronienia się przed skutkami palenia i osób przekonanycho nieuchronności narażenia się na szkodliwe działanie tytoniu. Prowadzący prosiuczestników o skupienie się w dwóch grupach oraz wyłonienie trzech „sędziów”.Pierwsza grupa to „prokuratorzy”, druga grupa to „adwokaci”. Zarówno „pro-kuratorzy”, jak i „adwokaci” mają za zadanie znaleźć argumenty przekonującedo własnych tez. Wskazane jest, aby w klasie zaaranżować salę sądową. Każdagrupa wybiera spośród siebie dwóch przedstawicieli, którzy reprezentują stano-wisko grupy w „sądzie”. Rozprawę prowadzą „sędziowie”. Udzielają głosu i dbająo sprawiedliwy podział czasu, przeznaczonego na wypowiedzi. Na zakończenie, powysłuchaniu stron, sędziowie po krótkiej naradzie podsumowują i wydają werdykt.7. Poleć ćwiczenie „Zamiast papierosa”Każdy uczeń przelicza koszty palenia, np. jego rodzica – w skali 1 dnia, tygodnia,miesiąca, roku i proponuje coś zamiast (propozycja dotyczy inwestycji w zdrowie,tzn. zakupu owoców, wyjazdu na wakacje, zakupu sprzętu sportowego itp.).Część końcowa:8. Sprawdź wiedzę uczniów w tematyce palenia tytoniu – quiz (załącznik 4).9. Zachęć do rozpowszechniania zdobytej wiedzy w rodzinie i najbliższym otoczeniu.Załącznik 1.Szkodliwość wyrobów tytoniowychAnonimowa ankieta1. Czy palisz?2. Czy któreś z Twoich rodziców pali?3. Czy dużo Twoich rówieśników pali?4. Czy palenie jest modne?5. Czy palenie jest zdrowe?6. Czy lubisz kiedy ktoś pali w Twojej obecności?7. Czy chciałbyś zacząć palić?Źródło: opracowanie własne.TAKTAKTAKTAKTAKTAKTAKNIENIENIENIENIENIENIE326Katarzyna Gumola, Anna Maszorek-SzymalaZałącznik 2.Szkodliwość wyrobów tytoniowychŹródło: W. Zatoński,Jak rzucić palenie,Fundacja Promocja Zdrowia, Warszawa 2007Załącznik 3.Szkodliwość wyrobów tytoniowychŹródło: http://www.eioba.org/files/user2775/paleniepapieros.jpeg [dostęp: 16.01.2015]Propozycje zajęć profilaktycznych kształcących codzienne zachowania…Załącznik 4.Szkodliwość wyrobów tytoniowychPytania11. Czy bierne palenie papierosów jest szkodliwe?2. O ile minut skraca życie jeden wypalony pa-pieros?3. Wymień dwie choroby wywołane paleniem pa-pierosów.4. Wymień cztery choroby wywołane paleniempapierosów.5. Wymień sześć lub więcej chorób wywołanychpaleniem papierosów.6. Wymień dwie najbardziej trujące substancjepowstające w wyniku spalania papierosa.7. Wymień cztery trujące substancje powstającew wyniku spalania papierosów.8. Wymień siedem trujących substancji powstają-cych w wyniku spalania papierosa.9. Podaj przybliżoną liczbę związków chemicznychwystępujących w dymie tytoniowym.10. Ile rakotwórczych związków chemicznych zawie-ra dym tytoniowy?11. Jak dym tytoniowy wpływa na kierowcę podczasjazdy?12. Co grozi sprzedawcom sprzedającym papierosynieletnim?13. Czy w Polsce dozwolona jest sprzedaż papiero-sów w automatach?14. Wymień dwa miejsca, w których nie wolno palić.15. O ile lat skraca życie wypalona dziennie paczkapapierosów?16. Jak nazywają się substancje osiadające na płu-cach palacza?17. Jakie szkodliwe skutki wywołuje tlenek węglapowstający podczas palenia papierosa?1. tak2. o 5,5 minutyOdpowiedzi23273. np. nowotwór przełyku,płuc4. np. zapalenie płuc, nowo-twór nerki, żołądka, tętniakaorty, wrzody żołądka5. jw.6. tlenek węgla, arsen7. chlorek winylu, amoniak,cyjanowodór, aceton, polon8. jw.9. ok. 400010. ponad 4011. obniża koncentrację i wi-doczność12. wysoka kara pieniężna13. nie14. np. szkoła, szpital15. o 5 lat16. ciała smołowate17. zmniejsza zawartość tlenuwe krwi, utrudnia pracęserca18. Jakie skutki wywołują fenole powstające w czasie 18. niszczą rzęski nabłonkapalenia?oskrzelowego, co prowadzido zniszczenia tkanki płucnej19. Uzupełnij zdanie: Choroby odtytoniowe są przy-czyną zgonu co … Polaka w wieku 35–69 lat.19. co drugiego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]