[ Pobierz całość w formacie PDF ]
praktyka medyczna
Zenon Gwieździński
Zakażenia
grzybicze skóry
i błon śluzowych
– nowoczesne leczenie
lekiem z wyboru w licznych zaka¿e-
niach grzybiczych.
Nystatyna (Nystatin)
Nystatyna jest antybiotykiem wy-
izolowanym ze Streptomyces nour-
sei. Dzia³a g³ównie na Candida spp.
i Aspergillus fumigatus, nie wp³ywa
na dermatofity. Przy podaniu doust-
nym praktycznie nie ulega wch³ania-
niu, nie wch³ania siê równie¿ ze skó-
ry i b³on œluzowych, jest grzybosta-
tyczna i grzybobójcza.
W ostatnich latach notowany jest znaczny wzrost częstości
zakażeń grzybiczych na świecie. Narastająca liczba grzybic
przyczynia się do poszukiwania coraz skuteczniejszych le-
ków oraz wprowadzania pewniejszych, udoskonalonych
metod terapii. Dzięki temu lekarz ma obecnie do swojej
dyspozycji wiele związków i preparatów o silnie wyrażonej
aktywności przeciwgrzybiczej. Aktualnie dostępne są leki
zarówno o działaniu miejscowym, jak i ogólnym. Znajomość
ich zalet, wskazań i ograniczeń zastosowania stanowi nie-
zbędną podstawę nowoczesnej terapii przeciwgrzybiczej.
Stosowana jest przede wszystkim
miejscowo, w maœci, kremie, paœcie
i ¿elu, w stê¿eniu 100 000 j.w. w 1 g
i w zasypce w stê¿eniu 2 000 000
j.m./1 g. Podawana jest równie¿ do-
ustnie w zawiesinie zawieraj¹cej
100 000 j.m. w 1 g preparatu oraz ta-
bletkach zawieraj¹cych po 500 000
j.m. (4 razy dziennie 1 000 000 j.m.).
Wystêpuje tak¿e w tabletkach dopo-
chwowych po 100 000 j. (1–2 tabletki
dopochwowo codziennie przed snem).
Przyjmuje siê, ¿e ostatnio zaka¿e-
nia grzybicze wystêpuj¹ u ok. 10–20
proc. populacji [7]. Przez d³ugi czas
rozwój œrodków przeciwgrzybiczych
przebiega³ w cieniu badañ nad leka-
mi przeciwbakteryjnymi [6]. Teraz
dokona³ siê jednak du¿y postêp
w lecznictwie grzybic. Lekarz obec-
nie dyspouje wieloma preparatami
o mniejszej lub silnie wyra¿onej ak-
tywnoœci przeciwgrzybiczej, zarów-
no miejscowej, jak i ogólnej. Wiele
z nich odznacza siê szerokim zakre-
sem dzia³ania, wysok¹ skutecznoœci¹
i bezpieczeñstwem stosowania.
rzysty jest podzia³ Maleszki i Barana
[15], którzy podzielili specyfiki prze-
ciwgrzybicze na:
antyseptyki przeciwgrzybicze,
Natamycyna (Natamycin)
Wyodrêbniona zosta³a z promie-
niowca Streptomyces natalensis. Wy-
kazuje silne dzia³anie grzybobójcze.
Dzia³a g³ównie na grzyby z rodzaju
Candida i na Aspergillus spp. le
wch³ania siê z przewodu pokarmo-
wego. Nie wch³ania siê przez skórê
i b³ony œluzowe. Znana jest jako Pi-
mafucin. Przede wszystkim stosowa-
na jest miejscowo w 2 proc. kremie
oraz 2,5 proc. kroplach. Podawana
jest te¿ w dro¿d¿ycach przewodu po-
karmowego, doustnie w dra¿etkach
100 mg (4 razy dziennie). Zaleca siê
j¹ w zaka¿eniach dro¿d¿akowych po-
chwy, w tabletkach po 25 mg (1–2 ta-
bletki dziennie). W po³¹czeniu z neo-
mycyn¹ oraz hydrokortyzonem nosi
nazwê Pimafucort i wystêpuje w po-
staci lotionu, kremu oraz maœci.
antybiotyki przeciwgrzybicze,
chemioterapeutyki przeciwgrzy-
bicze.
Z du¿ej liczby leków przeciw-
grzybiczych omówione zostan¹ te,
które w nowoczesnej terapii stosowa-
ne s¹ najczêœciej.
Antybiotyki
Antybiotyki polienowe
Amfoterycyna B (Amphotericin B)
Amfoterycyna B wyizolowana zo-
sta³a z promieniowca Streptomyces
nodosus. Praktycznie nie rozpuszcza
siê w wodzie i w bardzo niewielkim
stopniu wch³ania siê z przewodu po-
karmowego. Ma szeroki zakres dzia-
³ania, obejmuj¹cy m.in. Candidaspp.
i Aspergillus spp., nie dzia³a na der-
matofity. Podawana jest do¿ylnie
w powolnym wlewie kroplowym,
dooponowo, dokana³owo, dopêche-
rzowo, œródotrzewnowo i œródstawo-
wo. Do¿ylnie stosuje siê pocz¹tkowo
0,1–0,2 mg/kg/dobê w ci¹gu 4–6
godz., stopniowo zwiêkszaj¹c dawkê
dzienn¹. Aplikowana jest tak¿e miej-
scowo na skórê lub b³ony œluzowe
w 3 proc. zawiesinie, maœci i kremie.
Mimo du¿ej toksycznoœci, nadal jest
Stosowane œrodki przeciwgrzybi-
cze obejmuj¹ bardzo wiele ró¿norod-
nych leków. S¹ wœród nich preparaty
wprowadzone w ostatnich latach oraz
leki starsze, u¿ywane niekiedy jako
œrodki uzupe³niaj¹ce. Mechanizm
dzia³ania najnowszych leków polega
g³ównie na ich wp³ywie na œcianê ko-
mórkow¹ grzyba b¹dŸ na syntezê je-
go kwasów nukleinowych lub wp³y-
wie na organelle komórkowe [15].
Leczenie mo¿e byæ ogólne, ogólne
i miejscowe oraz wy³¹cznie miejsco-
we. Przy stosowaniu tych metod ko-
nieczna jest znajomoϾ mechanizmu
dzia³ania leków, ich zalet i ograniczeñ
stosowania oraz objawów niepo¿¹da-
nych. Opublikowano wiele klasyfika-
cji leków przeciwgrzybiczych [4, 5, 8,
12, 14, 24]. Bardzo przydatny i przej-
Antybiotyki niepolienowe
Gryzeofulwina (Griseofulvin)
Jest wytwarzana przez 3 gatunki
Penicillium: griseofulvum, janczew-
ski i patulum. Stanowi pierwszy an-
tybiotyk przeciwgrzybiczy, skutecz-
ny ogólnie przy podaniu doustnym,
dzia³a grzybostatycznie, wywiera
dzia³anie tylko na dermatofity z ro-
dzaju Microsporum, Trichophyton
i Epidermophyton. Nie wp³ywa na
grzyby dro¿d¿opodobne. Stosowana
90
Przewodnik
Lekarza
praktyka medyczna
jest doustnie podczas posi³ku w daw-
ce 0,5–1 g/dobê w 4 dawkach. Dzie-
ciom podaje siê 10 mg/kg m. c. /do-
bê w 4 dawkach.
Daktarin, Gyno-Daktar) – 2 proc.
krem, ¿el, roztwór, lotion, puder,
Wykazuje silniejsze dzia³anie grzy-
bobójcze ni¿ Ketokonazol i ma
znacznie mniejsze w³aœciwoœci tok-
syczne. Charakteryzuje siê szerokim
zakresem dzia³ania obejmuj¹cym
dermatofity, grzyby dro¿d¿opodobne
i grzyby pleœniowe. Podawany bywa
doustnie w pojedynczej dawce dobo-
wej 100–200 mg. W zale¿noœci od
rodzaju choroby terapia trwa 2–4 tyg.
Odk³adanie siê leku w keratynie skó-
ry i jej przydatków przyczyni³o siê
do wprowadzenia w grzybicy pa-
znokci terapii pulsowej. Polega ona
na podawaniu przez 7 dni w miesi¹cu
2 razy dziennie 200 mg itrakonazolu
z 3-tygodniow¹ przerw¹ [2, 20, 25].
Stosuje siê 2 pulsy w grzybicy pa-
znokci r¹k i 3 lub wiêcej pulsów
w grzybicy paznokci stóp.
Ekonazol (Econazole, Pevaryl, Pe-
visone, Gyno-Pevaryl) – 1 proc.
krem, 1 proc. ¿el z liposomami,
puder, szampon, globulki dopo-
chwowe 50 mg i 150 mg,
Gryzeofulwina jest antybiotykiem
dobrze tolerowanym, mo¿e jednak
dawaæ objawy niepo¿¹dane, jak nud-
noœci, wymioty, biegunka, bóle brzu-
cha, zaburzenia orientacji, pareste-
zje, bezsennoϾ, niedokrwistoϾ, leu-
kopenia, porfirie, fotodermatoza,
pokrzywka, rumieñ wielopostacio-
wy. Wystêpuje pod nazw¹ handlow¹
Gricin, w tabletkach a 0,125.
Izokonazol (Isoconazole, Fazol,
Travogen, Travocory, Gyno-Tra-
vogen) – 1 proc. i 2 proc. krem,
1 proc. aerozol, globulki dopo-
chwowe 300 mg,
Butokonazol (Butoconazole) –
2 proc. krem,
Bifonazol (Bifonazole, Myco-
spor, Mycospor Onychoset) –
1 proc. krem i maϾ, 1 proc. roz-
twór, 1 proc. ¿el.
Chemioterapeutyki
przeciwgrzybicze
Leki azolowe
Pochodne azolowe otworzy³y no-
wy etap w leczeniu grzybic, który na-
zywany jest er¹ azolowych leków
przeciwgrzybiczych. Odznaczaj¹ siê
one nie tylko du¿¹ aktywnoœci¹ miej-
scow¹, ale tak¿e szerokim dzia³aniem
ogólnym. Wp³ywaj¹ przede
wszystkim na dermatofity, grzyby
dro¿d¿opodobne oraz liczne gatunki
grzybów dimorficznych i pleœnio-
wych. Mechanizm dzia³ania polega
g³ównie na hamowaniu demetylacji
wêgla C
14
w syntezie ergosterolu po-
trzebnego do budowy œciany komór-
kowej grzyba. Wi¹¿e siê to z przy³¹-
czeniem azoli do cytochromu P-450
w miejscu zajmowanym zazwyczaj
przez tlen, co hamuje proces deme-
tylacji C
14
[15, 19, 22, 23]. Leki azo-
lowe nale¿¹ do grupy chemioterapeu-
tyków. Wyró¿nia siê wœród nich po-
chodne I, II i III generacji [24].
Pochodne azolowe II generacji
Ketokonazol (Ketoconazole)
Stanowi on prze³om w nowocze-
snej terapii przeciwgrzybiczej.
Wch³ania siê dobrze po podaniu do-
ustnym i dlatego znalaz³ szerokie za-
stosowanie w leczeniu ogólnym za-
ka¿eñ grzybiczych. Jest pierwszym
lekiem z grupy pochodnych azolo-
wych, który okaza³ siê skuteczny
w leczeniu grzybic paznokci i w³o-
sów. Ma szeroki zakres dzia³ania
obejmuj¹cy wszystkie dermatofity
i grzyby z rodzaju Candida. Jest przy-
datny w doustnym leczeniu grzybic
skóry i jej przydatków oraz b³on œlu-
zowych, a tak¿e grzybic narz¹do-
wych. Stosowany jest doustnie w ta-
bletkach po 200 mg (dawka dzienna
200-400 mg) i zawiesinie oraz w po-
staci 2 proc. kremu i szamponu. Wy-
stêpuje pod nazw¹ Oronazol, Ketoko-
nazol, Nizoral, Terzolin, Ketozol. Lek
nie powinien byæ podawany kobie-
tom ciê¿arnym i karmi¹cym.
Lek jest dobrze tolerowany. Ob-
jawy niepo¿¹dane na ogó³ nie wystê-
puj¹ lub s¹ nieznaczne: nudnoœci,
wymioty, biegunka, ból brzucha, za-
wroty i bóle g³owy, zwiêkszenie ak-
tywnoœci enzymów w¹troby. Prepa-
rat produkowany jest w postaci kap-
su³ek zawieraj¹cych 100 mg leku.
Wystêpuje pod nazwami handlowy-
mi Orungal, Sporanox, Sempera.
Flukonazol (Fluconazole)
Jest podwójnie fluorowan¹ po-
chodn¹ azolow¹ III generacji
i pierwszym lekiem rozpuszczalnym
w wodzie, który mo¿e byæ podawa-
ny doustnie i do¿ylnie. Stanowi
pierwszy doustny lek przeciwgrzy-
biczy, który nie wp³ywa w istotny
sposób na czynnoœæ w¹troby i jedno-
czeœnie jest pozbawiony nefrotok-
sycznoœci [6]. Zakres jego dzia³ania
obejmuje grzyby dro¿d¿opodobne
i dermatofity. Stosowany jest doust-
nie i do¿ylnie we wlewach, w tych
samych dawkach przy obu drogach
podania. Wykazuje szczególn¹ sku-
tecznoœæ w dro¿d¿ycach, przy czym
w zaka¿eniach dro¿d¿akowych oka-
za³ siê wielokrotnie silniejszy
w dzia³aniu ni¿ Ketokonazol [12].
Pochodne azolowe I generacji
Pochodne azolowe I generacji
znalaz³y zastosowanie w leczeniu
miejscowym grzybic skóry i b³on
œluzowych. Nale¿¹ do nich: Klotry-
mazol, Mikonazol, Ekonazol, Izoko-
nazol, Butokonazol i Bifonazol.
Przedstawicielem II generacji jest
Ketokanazol. Generacjê III stanowi¹
Itrakonazol, Flukonazol i Terkonazol.
W czasie leczenia ogólnego mog¹
zdarzaæ siê niewielkie objawy niepo-
¿¹dane, jak: nudnoœci, wymioty, su-
choœæ w jamie ustnej, bóle brzucha,
zawroty i bóle g³owy, sennoœæ, hepa-
totoksycznoϾ, ginekomastia, impo-
tencja, ³ysienie, œwi¹d skóry.
Podaje siê go najczêœciej w daw-
ce 50–100 mg/dobê przez 7–14 dni.
Jest preparatem dobrze tolerowa-
nym. Nie daje istotnych objawów
niepo¿¹danych. Przeciwwskazany
jest u kobiet w ci¹¿y i w okresie lak-
tacji oraz u chorych ze znacznymi
zaburzeniami nerek i w¹troby [15],
a tak¿e u dzieci do 16. roku ¿ycia.
Pochodne azolowe I generacji do-
stêpne s¹ jako:
Pochodne azolowe III generacji
Pochodnymi III generacji s¹ Itra-
konazol, Flukonazol i Terkonazol.
Klotrymazol (Clotrimazolum,
Canesten) – 1 proc. krem, 1 proc.
roztwór, tabletki dopochwowe
0,1 g, 0,2 g, 0,5 g,
Itrakonazol (Itraconazole)
Jest pochodn¹ triazolow¹, pierw-
sz¹ pochodn¹ skuteczn¹ po podaniu
pojedynczej dawki doustnej na dobê.
Mikonazol (Miconazole, Daktar,
92
Przewodnik
Lekarza
praktyka medyczna
Flukonazol wystêpuje w postaci
kapsu³ek po 0,05 g i 0,1 g oraz w sy-
ropie 0,005 g/1 ml, znany jest pod
nazw¹ Diflucan w kapsu³kach po 50
mg, 100 mg, 150 mg, 200 mg, w sy-
ropie fl. a 150 ml (1 ml zawiera
5 mg) i ampu³kach (2 mg w 1 ml).
Inne preparaty to Fungata (kapsu³ki
a 150 mg), Triflucan (kapsu³ki po 50
mg, 100 mg, 200 mg i fl. a 200 mg
w 100 ml).
ci w zale¿noœci od wagi cia³a od
62,5 mg/dobê do 125 mg/dobê. Czas
leczenia w grzybicach skóry wynosi
od 1 do 2 tyg. Bardzo korzystne jest
równie¿ leczenie zewnêtrzne trwaj¹-
ce zwykle od 1 do 2 tyg. [6, 16, 24].
Ciclopirox (Cyclopirox)
Jest pochodn¹ pirydynonu stoso-
wan¹ w po³¹czeniu z etylamin¹
(Cyclopiroxolamine, Ciclopirox Ola-
mine). Dzia³a na wiêkszoœæ grzybów
chorobotwórczych dla cz³owieka,
wykazuje aktywnoϾ przeciwzapal-
n¹ i hamuje syntezê prostaglandyn
oraz leukotrienów. Lek znajduje za-
stosowanie we wszystkich posta-
ciach grzybicy skóry g³adkiej i ow³o-
sionej oraz grzybicy paznokci i po-
chwy. Wystêpuje w postaci pudru,
roztworu i lakieru do paznokci. Do
najbardziej znanych preparatów na-
le¿¹: Batrafen, Loprox, Mycoster,
Nagel Batrafen.
Terbinafina jest zazwyczaj dobrze
tolerowana. Podczas leczenia doust-
nego objawy niepo¿¹dane wystêpuj¹
rzadko i s¹ ³agodne. Maj¹ postaæ do-
legliwoœci ¿o³¹dkowo-jelitowych
(nudnoœci, wymioty, bóle brzucha),
zawrotów i bólów g³owy oraz od-
czynów skórnych (œwi¹d, rumienie,
pokrzywka). Lek jest przeciwwska-
zany u kobiet w okresie ci¹¿y i lakta-
cji. Preparat produkowany jest pod
nazw¹ Lamisil w tabletkach 125 mg
i 250 mg oraz w 1 proc. kremie,
1 proc. sprayu i 1 proc. w p³ynie.
Terkonazol
Jest to pochodna triazolowa o dzia-
³aniu przeciwgrzybiczym, obejmuj¹-
cym dermatofity i grzyby dro¿d¿opo-
dobne. Stosowany jest w leczeniu
grzybic skóry w postaci 2 proc. kre-
mu oraz grzybicy pochwy w tablet-
kach dopochwowych. Wystêpuje pod
nazw¹ handlow¹ Terazol jako krem
oraz Gyno-Terazol jako globulki do-
pochwowe 80 mg, Terazol 3 (globulki
dopochwowe 80 mg), Terazol 7 (0,4
proc. krem dopochwowy).
Antyseptyki przeciwgrzybicze
Do tej grupy œrodków nale¿¹:
1,5–3 proc. nalewka jodowa, kwas
salicylowy, kwas benzoesowy, kwas
borny, siarka w postaci wolnej lub
zwi¹zanej (tiosiarczan sodu), orga-
niczne zwi¹zki rtêci, chloroheksydy-
na, 8-hydroxychinolina, barwniki
anilinowe (fiolet goryczki, zieleñ ma-
lachitowa i brylantynowa), kwas un-
decylenowy (preparaty: Unguentum
Undecylenicum, Mycodecyl, Myko-
dermin, Mycochlorin, Undofen), Pig-
mentum Castellani (barwnik karbo-
lowo-fuksynowy), maϾ Whietfielda
(12 proc. kwasu benzoesowego
i 6 proc. kwasu salicylowego), nad-
manganian potasu (Potassium Hy-
permanganicum) jako 1:5 000 roz-
twór w zapalnych dro¿d¿ycach oko-
lic wyprzeniowych.
Naftyfina (Naftifin)
Jest to syntetyczna alliloamina
stosowana tylko w leczeniu ze-
wnêtrznym, wykazuj¹ca wysok¹ ak-
tywnoœæ wobec dermatofitów,
a mniejsz¹ w stosunku do grzybów
dro¿d¿opodobnych Candida. Lek
produkowany jest pod nazw¹ Exode-
ril w formie kremu, ¿elu i roztworu.
Inne chemioterapeutyki
przeciwgrzybicze
Terbinafina (Terbinafine)
Terbinafina jest pochodn¹ allilo-
aminow¹ o w³aœciwoœciach grzybo-
bójczych i grzybostatycznych [21].
Dzia³a skutecznie na dermatofity
i grzyby dro¿d¿opodobne. Zak³óca
wybiórczo wczesn¹ fazê biosyntezy
steroli grzybów. Prowadzi to do nie-
doboru ergosterolu i wewn¹trzko-
mórkowej kumulacji skwalenu, co
przyczynia siê do zahamowania
wzrostu i œmierci komórek grzybów.
Terbinafina dzia³a przez hamowanie
epoksydazy skwalenu w œcianie ko-
mórkowej grzybów. Enzym epoksy-
daza skwalenu nie jest zwi¹zany
z uk³adem cytochromu P-450 i dziê-
ki temu Terbinafina nie wp³ywa na
metabolizm innych leków oraz hor-
monów.
Terbafina jest pierwsz¹ doustnie
aktywn¹ alliloamin¹ [17]. Wykazuje
du¿¹ lipofilnoœæ i szybko wch³ania
siê po podaniu doustnym. Gromadzi
siê w warstwie rogowej naskórka,
³oju skórnym, mieszkach w³osowych
i przenika do p³ytek paznokciowych.
Podawana doustnie lub stosowana
miejscowo jest bardzo skuteczna
[1, 3, 7, 9, 10, 13, 17]. Przy stosowa-
niu doustnym polecana jest jednora-
zowa dawka 250 mg/dobê, a u dzie-
Amorolfina (Amorolfine)
Jest to pochodna morfoliny o dzia-
³aniu grzybobójczym i grzybostatycz-
nym [11, 15]. Hamuje biosyntezê ste-
roli w œcianie komórkowej grzybów
na 2 ró¿nych etapach, tj. blokowaniu
8-14-reduktazy oraz 8-7 i 8-8-izome-
razy [15]. Dochodzi do nagromadze-
nia ignosterolu oraz zaburzeñ synte-
zy chityny w œcianie komórki i jej
œmierci. Jest tak samo aktywna w sto-
sunku do dermatofitów jak alliloami-
ny, a wyraŸnie aktywniejsza od azo-
li. Jej si³a grzybostatyczna wobec
grzybów dro¿d¿opodobnych jest
wiêksza ni¿ alliloamin i podobna do
azoli. Wykazuje du¿¹ zdolnoœæ do pe-
netracji w g³¹b naskórka w postaci
kremu i wnika do p³ytek paznokcio-
wych w formie lakieru.
Wspó³czesna terapia przeciwgrzy-
bicza powinna byæ poprzedzona w³a-
œciwym rozpoznaniem, które ustala
siê na podstawowe objawów klinicz-
nych i badania mikologicznego. Roz-
poznanie w oparciu tylko o obraz kli-
niczny jest niewystarczaj¹ce.
Badania mikologiczne obejmuj¹:
badanie mikologiczne, bezpo-
œrednie pobranego materia³u
w 10 proc. roztworze wodoro-
tlenku potasu (KOH),
Szczególnym wskazaniem do jej
stosowania jest grzybica paznokci
[18] wywo³ana przez dermatofity,
grzyby dro¿d¿opodobne i pleœnie.
Lek produkowany jest pod nazw¹
Loceryl w postaci 0,25 proc. kremu
oraz 5 proc. lakieru do paznokci.
barwienie wymazów metod¹
Grama i PAS,
hodowlê na pod³o¿ach (agarowe
Sabourauda i Nickersona-Mañ-
kowskiego, Brain Heart Infusion –
BHI, agar ry¿owy s³odowy i ka-
94
Przewodnik
Lekarza
praktyka medyczna
wowy, agar ry¿owy z dodatkiem
Twen 80, pod³o¿e Gorodkowej),
W zaka¿eniach grzybiczych skóry
i b³on œluzowych lekarz mo¿e wybraæ
w terapii miejscowej tradycyjnie sto-
sowane od wielu lat preparaty anty-
septyczne, mo¿e te¿ siêgn¹æ po naj-
nowsze i o wiêkszej sile dzia³ania po-
chodne imidazolowe i alliloaminy
oraz morfoliny. Te nowoczesne i sku-
teczniejsze preparaty zapewniaj¹ tak-
¿e wiêkszy komfort leczenia i na ogó³
nie maj¹ w³aœciwoœci brudz¹cych
oraz dra¿ni¹cych. W przypadkach
o du¿ej rozleg³oœci lub szczególnej
lokalizacji zmian chorobowych lekarz
mo¿e zdecydowaæ siê na podawanie
œrodków dzia³aj¹cych ogólnie, osob-
no lub w skojarzeniu z preparatem do
u¿ytku zewnêtrznego.
d³ugotrwa³a grzybica hiperkera-
totyczna stóp i r¹k wywo³ana
grzybem Trichophyton rubrum,
testy: mikolinowy, API Candida,
API-20C, API-20C AUX, Uni-
Yeast Test, Auxacolor, ID32C
i inne.
grzybica paznokci dotycz¹ca co
najmniej kilku palców,
rozleg³e, d³ugotrwa³e lub uk³adowe
zaka¿enia dro¿d¿akowe, przypad-
ki nawrotów choroby lub niesku-
teczne leczenie miejscowe [7, 12].
badanie histopatologiczne (po-
mocne w rozpoznawaniu grzybi-
cy paznokci, grzybic podskór-
nych i g³êbokich).
Wielkim postêpem jest wprowa-
dzenie doustnego leczenia grzybicy
paznokci metod¹ pulsacyjn¹. Umo¿-
liwia ona zastosowanie bardzo sku-
tecznej i bezpiecznej terapii bez ko-
niecznoœci operacyjnego usuwania
chorych p³ytek paznokciowych.
Dokonany przegl¹d leków wyka-
zuje, ¿e zasób œrodków przeciwgrzy-
biczych dostêpnych obecnie na ryn-
ku farmaceutycznym jest bardzo bo-
gaty. Niezmiernie wa¿ny jest wybór
stosownego preparatu i w³aœciwej
metody leczenia. Pomocne mog¹ byæ
przy tym: ustalenie gatunku grzyba,
ocena umiejscowienia zmian choro-
bowych, ich rozleg³oœci i nasilenia
stanu zapalnego oraz okreœlenie ogól-
nego stanu zdrowia z uwzglêdnie-
niem narz¹dów wewnêtrznych. Jest
to szczególnie istotne przy podejmo-
waniu decyzji dotycz¹cej stosowania
leków dzia³aj¹cych ogólnie.
Wskazania do leczenia ogólnego
Wskazaniami do leczenia s¹:
Piœmiennictwo u autora
prof. dr hab. Zenon GwieŸdziñski
kierownik Katedr y
i Kliniki Dermatologii
Akademii Medycznej
w Bydgoszczy
wieloogniskowa grzybica po-
wierzchowna skóry ow³osionej,
rozleg³e zmiany na skórze g³ad-
kiej, niezale¿nie od rodzaju grzy-
ba wywo³uj¹cego, szczególnie
w przypadku grzybicy przewle-
k³ej skóry (tinea cutis chronica),
Lekarza
95
Przewodnik
[ Pobierz całość w formacie PDF ]