[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Arthur C. ClarkeGwiazdawybór: Wiktor ,Bukatoprzełożyli: Marek Cegieła, Irena Czubińska, Leontyna Ostrowska, Julian Stawiński, Robert StillerISKRY Warszawa 1989Opowiadania zaczerpnięto z tomów:Expedition to EarthThe Other Side of the SkyReach for TomorrowTales of Ten WorldsThe Windfrom the SunOpracowanie graficzne serii: Marek K. ZalejskiIlustracja na okładce: Dariusz ChojnackiIlustracja na frontyspisie: Marek K. ZalejskiRedaktor: Zofia UhrynowskaRedaktor techniczny: Elżbieta KozakKorektor: Jolanta RososińskaWydanie INr 20ISBN 83-207-1174-6Copyright:The Star („Gwiazda") — Infinity Science Fiction— 1955Diai F for Frankenstein („Halo, kto mówi?") — Playboy — 1964Rescue Party („Wyprawa ratunkowa") — Astounding Science Fiction — 1946The Ninę Billion Names of God („Dziewięć miliardów imion Boga") — Atar Science Fiction Stories — 1953The Forgotten Enemy („Zapomniany wróg") — King's College Review — 1948The Fires W/f/t/n („Ognie od wewnątrz") — Fantasy — 1947Technical Error („Przeoczenie") — Fantasy — 1946The Parasite („Pasożyt") — Avon Science Fiction and Fantasy Reader — 1953 /Trouble With fhe Natives („Kłopoty z tubylcami") — Reach for Tomorrow — 1956Security Check („Areszt prewencyjny") — Magazine ofFantasy and Science Fiction — 1957Publicity Campaign („Kampania reklamowa") — Evening News — 1953Ifł Forget Thee, oh Earth („Jeśli zapomnę cię. Ziemio...") — Future Science Fiction — 1951Second Dawn („Powtórka z historii") — Science Fiction Quarterly — 1951Superiority („Przewaga") — Magazine ofFantasy and Science Fiction — 1951The Wall of Darkness („Ściana ciemności") — Super Science Stories — 1949Before Eden („U progu raju") — Amazing Stories — 1961Hide-and-Seek („Zabawa w chowanego") — Astounding Science Fiction — 1949The Sentinel („Posterunek") — Stories into Film — 1979For the Polish edition copyright by Państwowe Wydawnictwo „Iskry". Warszawa 1989 Design and Hlustrations © by Artists, Warszawa 1989Spis treściGWIAZDA (przełożył Marek Cegieła) - 5HALO, KTO MÓWI? (przełożyła Leontyna Oitrowikt) - 11WYPRAWA RATUNKOWA (przełożył Julian Stawiński) - 18DZIEWIĘĆ MILIARDÓW IMION BOGA (przełożył Marek Cegieła) - 41ZAPOMNIANY WRÓG (przełożyła Irena Czubińska) - 48OGNIE OD WEWNĄTRZ (przełożył Robert Stiller) - 54PRZEOCZENIE (przełożył Marek Cegieła) - 63PASOŻYT (przełożył Marek Cegieła) - 79KŁOPOTY Z TUBYLCAMI (przełożył Marek Cegieła) - 90ARESZT PREWENCYJNY (przełożył Marek Cegieła) - 102KAMPANIA REKLAMOWA (przełożył Marek Cegieła) - 107„JEŚLI ZAPOMNĘ CIĘ, ZIEMIO..." (przełożył Marek Cegieła) - 112POWTÓRKA Z HISTORII (przełożył Marek Cegieła) - 117PRZEWAGA (przełożył Marek Cegieła) - 146ŚCIANA CIEMNOŚCI (przełożył Marek Cegieła) - 156U PROGU RAJU (przełożył Marek Cegieła) - 174ZABAWA W CHOWANEGO (przełożył Marek Cegieła) - 185POSTERUNEK (przełożył Marek Cegieła) - 196GWIAZDADo Watykanu pozostało trzy tysiące lat świetlnych. Niegdyś uważałem, że kosmos nie może mieć żadnego wpływu na wiarę, tak samo jak sądziłem, że nieboskłon głosi chwałę dzieła bożego. Teraz już wiem, jak wygląda to dzieło, i mam poważne kłopoty z moją wiarą. Utkwiłem wzrok w krucyfiksie wiszącym na ścianie kabiny, nad komputerem szóstej generacji, i po raz pierwszy w życiu zastanawiam się, czy on już nie jest niczym więcej jak tylko pustym symbolem.Jeszcze nikomu nic nie mówiłem, ale ta prawda nie da się ukryć. Wszyscy mogą zapoznać się z faktami utrwalonymi na niezliczonych kilometrach taśmy magnetycznej i na fotografiach, które ze sobą wieziemy wracając na Ziemię. Inni uczeni mogą je zinterpretować równie łatwo jak ja, a nie należę do ludzi, którzy wybaczają sobie manipulowanie prawdą, czym zakon mój często zdobywał sobie złą sławę w dawnych czasach.Załoga jest już i tak wystarczająco przygnębiona: ciekaw jestem, jak przyjmie tę pełną ironii rozstrzygającą prawdę. Zaledwie kilka osób żywi jakieś uczucia religijne, jednak nie sprawi im przyjemności użycie tej ostatecznej broni w kampanii skierow*anej przeciwko mnie — w owej prywatnej i przyjacielskiej, lecz w gruncie rzeczy poważnej wojnie, jaka toczy się przez cały czas od chwili opuszczenia Ziemi. Bawi ich, że za naczelnego astrofizyka mają jezuitę: taki, na przykład, dr Chandler ciągle nie może o tym zapomnieć (dlaczego medycy są tak notorycznymi ateistami?). Czasami spotykamy się na pokładzie widokowym, gdzie zawsze panuje tak głęboki półmrok, że gwiazdy świecą pełnym blaskiem. Podchodzi do mnie w ciemności, zatrzymuje się i patrzy przez wielki owalny iluminator, a tymczasem niebo kręci się powoli dookoła nas, w miarę jak statek z wolna koziołkuje, nigdy bowiem nie zadaliśmy sobie trudu, żeby to skorygować.— No, cóż, ojcze wielebny — mówi w końcu. — Kręci się tak zawsze i wciąż, a chyba Coś go stworzyło. Ale jak można wierzyć, że to Cośinteresuje się akurat nami i tym naszym godnym pożałowania światkiem... właśnie tego. nie rozumiem.Potem zaczyna się dyskusja, podczas gdy gwiazdy i mgławice bezgłośnie zataczają łuki w swoim nieskończonym ruchu za idealnie przezroczystym plastikiem iluminatora."* • Myślę, że pozorna absurdalność mojego stanowiska dostarcza załodze najwięcej rozrywki. Na próżno powołuję się na trzy moje referaty w Dzienniku Astrofizycznym i pięć dalszych w miesięczniku Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego. Przypominam im, że mój zakon od dawna słynie z prac naukowych. Może obecnie jest nas niewielu, ale od osiemnastego wieku nasz wkład w astronomię i geofizykę jest nieporównywalnie większy, niż wskazywałaby na to liczba jezuitów. Czy moje sprawozdanie na temat Mgławicy Feniksa oznaczą koniec naszej tysiącletniej historii? Obawiam się, że to koniec czegoś więcej.Nie wiem, kto nadał mgławicy tę nazwę, ale mnie wydaje się ona bardzo nieodpowiednia. Jeśli zawiera proroctwo, to będzie można je sprawdzić dopiero za parę miliardów lat. Nawet słowo „mgławica" wprowadza w błąd: obiekt jest znacznie mniejszy od tych ogromnych chmur pyłu — tworzywa nie narodzonych gwiazd — rozproszonych po całej Drodze Mlecznej. Na skalę kosmiczną Mgławica Feniksa jest w istocie maleństwem •— warstwą rozrzedzonego gazu otaczającą pojedynczą gwiazdę.Albo to, co z gwiazdy pozostało...Ryciną Rubensa przedstawiająca Loyolę zdaje się ze mnie drwić* "wisząc nad wykresami spektrofotometru. Co byś ty, ojcze, uczynił z tą wiedzą, która znalazła się w moim posiadaniu tak daleko od tej niewielkiej planety. Całego wszechświata, jaki znałeś? Czy twoja wiara oparłaby się temu, co pokonało moją?Patrzysz w dal, ojcze, a ja zawędrowałem dalej, niż mógłbyś sobie wyobrazić, kiedy zakładałeś nasz zakon przed tysiącem lat. Żaden statek badawczy jeszcze, nie znalazł się w takiej odległości od Ziemi: jesteśmy na samej granicy zbadanego wszechświata. Wyruszyliśmy, by dotrzeć do Mgławicy Feniksa; udało się i teraz wracamy do domu, dźwigając brzemię -naszej wiedzy. Chciałbym zrzucić z siebie to brzemię, lecz daremnie cię wzywam poprzez wie,ki i lata świetlne, które nas dzielą.Trzymasz w ręku książkę, a na niej są proste słowa. AD MAIOREM DEI GLORIAM — mówi to przesłanie, ale ja nie mogę w nie wierzyć. A czy ty dalej byś w nie wierzył, widząc to, co myśmy znaleźli?Wiemy, rzecz jasna, czym niegdyś była Mgławica Feniksa. Choćbytylko w naszej galaktyce" wybucha co roku ponad sto gwiazd, które na kilka godzin czy dni rozbłyskują światłem o tysiąc razy silniejszym od ich normalnej jasności, nim na powrót zapadną w nicość i m rok.-To zwyczajne gwiazdy nowe — takie kataklizmy są we wszechświecie na porządku dziennym. Podczas pracy w Obserwatorium Księżycowym sam zarejestrowałem dziesiątki tego rodzaju wybuchów w postaci spektrogramów i wykresów natężenia światła.Ale trzy lub cztery razy na tysiąc lat występuje zjawisko, przy którym całkowicie blednie nawet gwiazda nowa.Kiedy powstaje supernowa, jej światło jest w stanie na krótką chwilę przyćmić wszystkie słońca w całej galaktyce. Takie zjawisko zaobserwowali w roku 1054 n.e. chińscy astronomowie, nie zdając sobie sprawy, na co patrzą. Pięć wieków później, w roku 1572, supernowa zapłonęła w gwiazdozbiorze Kasjopei tak jasno, że było ją widać nawet za dnia. W ciągu tysiąca lat, które minęły od tego czasu, nastąpiły jeszcze trzy podobne wybuchy.Nasza misja miała za cej dotrzeć do tego, co zostało po takim kataklizmie, zrekonstruować wydarzenia, które do niego doprowadziły, a także, w miarę możliwości, ustalić jego przyczynę. Zbliżaliśmy się powoli wskroś koncentrycznych, wciąż rozszerzających się warstw gazu wyrzuconego siłą eksplozji sprzed sześciu tysięcy lat. Jeszcze teraz promieniowały ostrym fioletowym światłem i były niezmiernie gorące, lecz równocześnie zbyt rzadkie, aby mogły wyrządzić nam jakąkolwiek szkodę. Wybuch nadał zewnętrznym warstwom gwiazdy taką prędkość, że zupełnie opuściły pole jej grawitacji. Obecnie tworzyły płaszcz otaczający pustkę, w której zmieściłoby się tysiąc układów słonecznych, a w jej centrum płonął niewielki fantastyczny obiekt, w jaki teraz przekształciła się gwiazda — biały karzeł, mniejszy od Ziemi, lecz ważący milion razy więcej niż ona.Jarzące się wokół nas warstwy gazu zamieniły głęboką noc przestrzeni międzygwiezdnej w jasny dzień. Lecieliśmy w kierunku centrum bomby kosmicznej, która detonowała przed tysiącami lat i której rozżarzone odłamki ciągle jeszcze się rozpraszały. Ogromna skala eksplozji oraz fakt, że szczątki gwiazdy uleciały w przestrzeń już na odległość wielu miliardów kilometrów, pozbawiały ten widok jakiegokolwiek dostrzegalnego ruchu. Nie uzbrojone oko dopiero po, dziesiątkach lat mogłoby zauważyć jakieś zmiany w położeniu owych spiral i pasm gazii, jednakże odnosiło się nieodparte wrażenie gwałtownej ekspansji.Wyłączyliśmy nasz główny napęd już wiele godzin temu i teraz siłąbezwładu lecieliśmy w kieru...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]