[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Ernesto Guevara
Wojna Partyzancka
Przedmowa Zygmunta Duszyńskiego
Powszechnie wiadomo, że Kuba jest republiką o 6,5-milionowej ludności, obejmującą
wyspę Kubę oraz przyległe wyspy o łącznej powierzchni około 115 tys. km2, że leży na
Morzu Karaibsikim, że jest na pierwszym miejscu w świecie pod względem produkcji
cukru. Historia tego kraju mówi, że odkryty on został w roku 1492 przez Kolumba, a w
latach 1511 - 1808 stanowił posiadłość hiszpańską, od 1898 r. do 1902 r. był posiadłością
Stanów Zjednoczonych. Od roku 1902 Kuba była państwem niepodległym i znajdowała
się pod silnymi wpływami ekonomicznymi i politycznymi Ameryki. Od 1933 r. Kubą rządził
Fulhencio Batista - dyktator. Zapisał się on w pamięci narodu kubańskiego rządami
terroru i pogłębieniem zależności kraju od monopolistycznego kapitału Stanów
Zjednoczonych. Oto w skrócie garść encyklopedycznych danych o Kubie, do niedawna
jednej z wielu republik Ameryki Łacińskiej, rządzonej przez twardy dyktatorski reżim, a od
pewnego czasu stanowiącej problem - nowe zjawisko polityczne i społeczne, spędzające
sen z oczu kierowników wielkich monopoli amerykańskich.
Oto niewielki naród kubański, żyjący od wieków w jarzmie niewoli, gnębiony przez
swoich i cudzych wyzyskiwaczy, otrząsnął się nagle i w niezwykle krótkim historycznie
czasie porwał krępujące go więzy, jak pojęczynę. Przy czym wydarzyła się rzecz rzadko
spotykana w historii, że garstka śmiałków, której najważniejszym uzbrojeniem były
gorące patriotyczne serca, miłujące swój kraj i swój lud, gorące umiłowanie wolności i
postępu społecznego - była w etanie podważyć, a następnie rozbić uzbrojony po zęby
reżim, wspierany przez najsilniejsze państwo kapitalistyczne świata, obalić dyktatora,
wziąć władzę w swoje ręce i rozpocząć budowanie na wyspie nowego, sprawiedliwszego
ustroju.
Jak to się stało, że fakt taki mógł się stać rzeczywistością, dosłownie pod bokiem
potężnych monopoli amerykańskich, którym się wydaje, że panują bez reszty nad
każdym narodem, nad każdym państwem na terenie kontynentu amerykańskiego? Co
spowodowało, że garstka rewolucyjnych śmiałków zdołała obudzić ducha buntu, zdołała
zmobilizować, skupić wokół siebie masy narodu, od wieków dręczonego niewolą
władców swoich i cudzych? Zadecydował o tym sam naród kubański, zadecydował lud
pracujący Kuby. Wiekami gnębiony, trzymany w ciemnocie, wyzyskiwany przez
przekupnych urzędników i satrapów, w głębi serca chował, krył pragnienie lepszego
życia, marzenie o sprawiedliwym ustroju społecznym, w którym ludzie pracy zajmą
należne im miejsca. Te pragnienia ludu znała doskonale i rozumiała grupa rewolucyjnych
inteligentów z Fidelem Castro na czele. Ludzie ci wierzyli w to, iż otrzymają poparcie mas
i choć nieliczni, licho uzbrojeni, targnęli się na potężną machinę wojenną dyktatora
Batisty, zbrojną i zaopatrywaną przez jego amerykańskich mocodawców. Początkowo
odparci i rozbici nie zrezygnowali oni ze swoich rewolucyjnych zamierzeń i powtórnie
dokonali inwazji na wyspę. Działając mądrze i zdecydowanie, podnosząc nastroje
1
rewolucyjne mas ludowych i mobilizując te masy do zbrojnego wystąpienia, krok za
krokiem opanowywali kraj, aż wreszcie rozbili ostatnie twierdze dyktatora i jego samego
zmusili do ucieczki.
Przebieg walk na Kubie, przebieg zjawisk politycznych i społecznych, jakie w trakcie tych
walk zachodziły w narodzie kubańskim, stanowi niezwykle interesującą, godną studiów i
badań, pełną praktycznych doświadczeń kartę historii małego narodu, walczącego o
społeczne wyzwolenie. W miarę upływu czasu, w miarę jak rewolucyjna władza na Kubie
rośnie, krzepnie i ma coraz to nowe osiągnięcia w dziedzinie tworzenia nowych
stosunków społecznych, coraz więcej dowiaduje się świat o tym, jak przebiegały
wypadki, jak walczyły masy pracujące, jak przywódcy kubańskiej rewolucji kierowali
walkami, jakie metody, jaką taktykę i strategię w tych walkach stosowali.
Walki narodu kubańskiego przeciwko znienawidzonemu reżimowi dyktatora Batisty,
walki, którym przewodził Fidel Castro - to walki partyzanckie o nieustannie narastającej
sile, walki, które doprowadziły do przekształcenia się oddzielnych grup, oddziałków i
oddziałów partyzanckich w silną partyzancką armię, a następnie w rewolucyjną armię
regularną, która zakończyła dzieło rozbicia dyktatorskich sił policyjnych i wojskowych.
My, Polacy, mamy szczególnie duże doświadczenie w zakresie walk partyzanckich o
wyzwolenie narodowe i społeczne i szczególny sentyment do nich. Dlatego też z wielkim
zainteresowaniem śledziliśmy zawsze bohaterskie walki kubańskich partyzantów-
rewolucjonistów, dlatego i dzisiaj interesujemy się tym, jak kubańscy partyzanci walczyli,
jak umieli pokonać silniejszego od siebie wroga, jak potrafili wciągnąć do tej walki
szerokie masy narodu i w oparciu o te masy zwyciężać, jak potrafili już w toku krwawych
i wyczerpujących bojów organizować nowe życie.
Doskonałym - jasnym i prostym wykładem metod, sposobów, taktyki walki kubańskich
partyzantów jest książka, napisana przez jednego z najbliższych współpracowników
Fidela Castro - Che Guevara. Szczególną satysfakcję przy jej czytaniu odczuwa ten, kto
sam brał czynny udział w podziemnych walkach narodu polskiego z hitlerowskim
okupantem, zna trudności tych walk i sam niejednokrotnie z gorzkich doświadczeń
wyciągał takie same wnioski, jakie formułuje autor "Wojny partyzanckiej". Oto rewolucyjni
partyzanci na dalekiej Kubie kierowali się tymi samymi, zasadami, tymi samymi
wytycznymi generalnymi strategii partyzanckiej, jakie stosowali ludowi partyzanci w
naszym kraju.
Historyczne doświadczenie Kuby potwierdza raz jeszcze, że są pewne stałe zasady,
obowiązujące w każdej walce rewolucyjnej, w którym miejscu kuli ziemskiej ona by się
nie toczyła. Do takich należy prawda, że podstawowym elementem siły rewolucyjnych
ludowych partyzantów jest jak najściślejszy, jak najserdeczniejszy związek z masami
ludowymi. Najważniejsza nić tego związku to fakt, iż partyzanci ludowi stawiają sobie
jako cel swej walki - wyzwolenie mas ludowych spod ucisku rodzimych i zagranicznych
wyzyskiwaczy, że służą oni swą krwią, swą walką, swym życiem narodowi. Jeśli naród,
jeśli /masy pracujące pojmą cele i zadania, jakie przed sobą stawiają bojownicy
partyzanccy, jeśli uznają je za swoje - wtedy partyzancki ruch rewolucyjny rośnie jak
lawin, a i jak lawina staje się niepowstrzymany. Żadna siła, żadna przemoc ani terror nie
są w stanie poskromnić, załamać narodu, który pragnie wolności, dla którego obecne
2
warunki życia są już nie do zniesienia, narodu, w którym znalazła się siła kierownicza, w
którym znaleźli się mądrzy przywódcy rewolucyjnego ruchu.
Przywódcy kubańskiej rewolucji doskonale tę sprawę pojęli i potrafili przekonać naród
kubański, że w konkretnych, historycznych warunkach, panujących iw jego kraju, jedyną
drogą do ustroju sprawiedliwości społecznej jest natychmiastowa rewolucyjna walka
mas. Opierając się o najbardziej na Kubie pokrzywdzoną, najbardziej wyzyskiwaną i
ciemiężoną klasę - chłopstwo kubańskie - Fidel Castro i jego towarzysze rzucili, jako
naczelny cel swego działania, hasło obalenia przemocą krwawej dyktatury Batisty i
dokonania sprawiedliwej reformy rolnej, która da ziemię tym, co na niej prawdziwie
pracują. Hasło to jak magnes przyciągnęło gnębionych wiekami kubańskich chłopów,
otworzyło ich serca i umysły dla idei, niesionych przez partyzantów i w ostatecznym
rezultacie wciągnęło chłopów kubańskich w szeregi rewolucyjnej armii, co zdecydowało o
klęsce znienawidzonego reżimu. .Hasło natychmiastowej zbrojnej walki o sprawiedliwość
społeczną, o ziemię dla chłopów, ma nieprzepartą siłę przyciągającą w kraju, gdzie z
dawna zostały już pogrzebane wszelkie demokratyczne instytucje, gdzie rządzi nagi
terror. W takich warunkach jedynie walka zbrojna mogła przynieść zmianę losu
wielotysięcznych rzesz ludu pracującego Kuby.
Doświadczenie kubańskie potwierdza i nasze polskie doświadczenia, że najważniejszym,
zadaniem działaczy i bojowników rewolucyjnych iw wojnie partyzanckiej, zarówno w
początkowym okresie walki, jak i w jej szczytowych punktach i momentach jest
nieustanna praca lpolityczn'a, uświadamiająca wśród mas ludowych. Praca ta, trudna i
niejednokrotnie ryzykowna, ma za zadanie zdobywanie szerokich mas ludu pracującego
dla sprawy rewolucji, dla realizacji jej celów i zadań. Praca ta musi przede wszystkim jak
najdokładniej, jak najprecyzyjniej wyjaśnić masom pracującym cele, jakie przed sobą
stawia rewolucja i drogi, jakimi do tych celów zmierzać należy. W ślad za pracą
polityczną musi iść praca organizacyjna, która powinna dać w rezultacie stopniowe
wciąganie w walkę zbrojną ludzi miast i wsi, stopniowe przyzwyczajanie ich do trudnej
walki partyzanckiej, organizowanie mas ludowych w grupy i oddziały partyzanckie,
stawianie tym grupom i oddziałom, początkowo prostych, a następnie coraz bardziej
złożonych i skomplikowanych zadań bojowych o charakterze partyzanckim i wreszcie
przeformowanie ich w regularne oddziały ludowej armii.
Doświadczenie rewolucji kubańskiej, pokrywające się z naszymi doświadczeniami, i
mówi również o tym, że żołnierz partyzancki, partyzancki działacz - to człowiek
szczególnego pokrój u, to przede wszystkim pełen samozaparcia się, pełen poświęcenia
rewolucjonista, społeczny reformator, człowiek idei, który widzi przed sobą tylko jeden cel
- dobro swego narodu, dobro mas pracujących tego narodu - i dla tego celu poświęca się
bez reszty, a jeśli trzeba, dla tego celu ofiarowuje swą krew i swoje życie.
Strategia i taktyka działań partyzantów kubańskich posiadają wiele analogii do zasad
działania naszych ludowych żołnierzy podziemia. Jednym z podstawowych założeń tej
strategii jest zasada, uznana i sprawdzona w historycznym doświadczeniu, że wojna
partyzancka sama w sobie nie jest w stanie przynieść decydującego zwycięstwa nad
wrogiem, że zwycięstwo to wojna partyzancka, w poważnej mierze, przygotowuje, ale
nieuchronną koniecznością jest, ażeby armia partyzancka w miarę narastania ruchu
3
rewolucyjnego i wzrastania napięcia walki przerastała w armię regularną i, jako taka,
dopiero może ona sięgnąć po ostateczne zwycięstwo nad wrogiem. Taką drogą
rozwojową szła i nasza polska ludowa partyzantka, drogą od grup partyzanckich Gwardii
Ludowej do oddziałów tej Gwardii, które w miarę narastania ruchu, w miarę wzrostu
organizacji politycznej i wojskowej, przekształcały się w bataliony i brygady Armii
Ludowej, armii, która w toku walki z okupantem coraz częściej przechodziła ód
partyzanckich form walki do ogólnie przyjętych zasad walki armii regularnych.
Boje partyzanckie na Lubelszczyźnie, w radomsko-kieleckim i na Rzeszowszczyźnie od
końca 1943 r. po rok 1945 to już boje bardzo często noszące mieszany partyzancko-
regularny charakter/Dalsza linia rozwojowa naszej partyzantki to coraz ściślejsze
współdziałanie z armią regularną, Armią Radziecką, walczącą z hitlerowskim najeźdźcą,
z oddziałami I Armii Wojska Polskiego, sformowanymi na gościnnej radzieckiej ziemi.
Końcowy etap rozwoju naszej ludowej partyzantki po wyzwoleniu, początkowo części, a
później i całości ziem polskich przez Armię Radziecką i walczące u jej boku Wojsko
Polskie - to połączenie się z oddziałami polskimi i zlanie się z nimi w jednolite, regularne,
ludowe Wojsko Polskie, które wzięło chwalebny udział w ostatecznym rozbiciu
hitlerowskiego faszyzmu.
Druga wspólna cecha charakterystyczna strategii działań partyzanckich to konieczność
stopniowania zadań i wysiłków wyznaczania sobie przez partyzantkę kolejno celów
politycznych i wojskowych, jakie zamierza się i jakie można osiągnąć w konkretnym
etapie rozwoju walk rewolucyjnych.
Po początkowym okresie organizacyjnym, w którym celem strategicznym jest
zorganizowanie grup i oddziałów bojowych w tajemnicy przed wrogiem i uniknięcie
przedwczesnego zniszczenia tych oddziałów - partyzantka musi wyznaczać sobie cele,
coraz bardziej trudne, zadania coraz bardziej skomplikowane. Jest celowe i pożyteczne
dla oddziałów partyzanckich, aby podejmowały one początkowo niewielkie akcje
sabotażowe, wiążące siły nieprzyjaciela, powodujące jego niepokój i wywołujące uczucie
niepewności. W miarę jak narastają siły, jak wzrasta doświadczenie, wyposażenie i
uzbrojenie oddziałów partyzanckich, powinien wzrastać ciężar gatunkowy i znaczenie
celów, jakie przed oddziałami należy stawiać. Równolegle z tym wzrastać także powinien
zasięg działań, obszar, w którym mają miejsce aktywne działania partyzanckie.
Wiele jeszcze charakterystycznych cech działań kubańskich partyzantów w pełni
odpowiada naszym doświadczeniom. Konieczność posiadania dobrych informacji o
nieprzyjacielu, o jego sile, uzbrojeniu i zamiarach, o charakterze jego stosunków z
ludnością kraju, nieodzowna umiejętność zaskakiwania wroga miejscem i siłą uderzenia,
metodyka pracy szkoleniowo-wychowawczej w oddziałach - wszystko to stanowi ogólne
prawidłowości wojny partyzanckiej, mającej na celu wyzwolenie społeczne narodu.
Dlatego też książka kubańskiego działacza rewolucyjnego jest swego rodzaju
podręcznikiem partyzanckim, w którym rzecz jasna znajduje się szereg zasad działania
odpowiadających przede wszystkim warunkom kubańskim i sytuacji politycznej,
społecznej i geograficznej państw i narodów Ameryki Łacińskiej. Ale zawiera ona
również, jak to już wyżej omówiliśmy, szereg uogólnień, które służyć mogą jako wytyczne
działania dla każdego rewolucyjnego ruchu partyzanckiego.
4
Wiele pięknych rzeczy rodzi się na małej wyspie Morza Karaibskiego, ale i wiele jeszcze
niebezpieczeństw czyha na młodą republikę kubańską. Mobilizują się przeciw niej groźne
siły monopoli amerykańskich, mnożą się próby zdławienia jej gospodarki, czyni się tajne
przygotowania do bardziej zdecydowanych akcji przeciwko kubańskiej rewolucji.
Przywódcy tej rewolucji odpowiadają wzmożoną pracą organizacyjną i polityczną wśród
mas, czynią z nich potężną siłę zbrojną, zdecydowaną bronić do ostatka swoich
zdobyczy socjalnych, przeciwko najsilniejszemu nawet przeciwnikowi.
Naród kubański, jego walka cieszą się sympatią ludzi pracy na całym świecie.
Szczególnie przyjazną pomoc i poparcie otrzymuje on od narodów wielkiego obozu
socjalizmu, a zwłaszcza od czołowej siły tego obozu, Związku Radzieckiego. Narody te
znają trudy walki o wyzwolenie społeczne i wartość tego wyzwolenia. Dlatego też każdy
zryw narodu gnębionego przez obcych i własnych wyzyskiwaczy znajduje w ich sercach
żywy oddźwięk, a naród budujący nowy postępowy ustrój - solidarne poparcie
.wszystkich krajów socjalistycznych na arenie międzynarodowej polityki i bezinteresowną
pomoc ekonomiczną. To poparcie powoduje, że imperialiści nie ośmielają się otwarcie
podnieść ręki na młodą rewolucję kubańską. To poparcie pozwala przywódcom narodu
kubańskiego działać śmiało i energicznie w dziedzinie reform społecznych i organizacji
republiki na nowych zasadach.
Zwycięstwo nowego nad starym jest prawidłowością życia społecznego i dlatego nie
należy wątpić, że trud kubańskich partyzantów przyniesie narodowi kubańskiemu
wspaniałe owoce w postaci nowego ustroju sprawiedliwości społecznej, wolnego od
wyzysku ludzi pracy przez rodzimych i cudzych kapitalistów.
Zygmunt Duszyński
Rozdział I OGÓLNE ZASADY WALKI PARTYZANCKIEJ
1. Charakterystyczne cechy walki partyzanckiej
2. Strategia partyzancka
3. Taktyka partyzancka
4. Wojna na dogodnych terenach
5. Wojna na terenach niedogodnych
6. Wojna na terenach podmiejskich
1. CHARAKTERYSTYCZNE CECHY WALKI PARTYZANCKIEJ
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]